Interview von Milenka Retschke mit Erwin Feurer
in Serbske Nowiny vom 7. Januar 2010:
Zajim za Serbow, jich rěč a kulturu
W decembru bu Radworski hród w Berlinje na awkciji imobilijow Šwicarjej Erwinej Feurerej předaty. Milenka Rječcyna je so z předewzaćelom a kulturnym managerom rozmołwjała.
Radworski hród bě wjele lět we wobsydstwje priwatnika, kotryž njeje ničo na nim činił. Kak to hódnoćiće?
E. Feurer: Sym ze swojim předchadnikom wjackróć rěčał. Njezhonich pak, čehodla je tak ze swojim wobsydstwom wobchadźał a z kotreje přičiny je wužiwał njeje. Škoda, zo je so njeaktiwnosće dla telko skóncowało. Budźe trjeba ludźi přichodnje za to sensibilizować, zo nimaja wobsydstwo druhich ničić.
Mnozy, samo domoródni, njejsu hižo do toho wěrili, zo móže do tutych murjow zaso žiwjenje zaćahnyć. Wy wšak do toho wěriće?
E. Feurer: Wobhladach sej do swojeho rozsuda zhromadnje ze synom štyri imobilije na wuchodźe, kotrež na awkciji poskićachu, mjez druhim tež hród w Radworju. Skónčnje sym so za njón rozsudźił. Jara škoda je, zo su tam wšitke wokna rozbite a zo durje pobrachuja. Tute škody njetrjebali być, by-li so něchtó wo dom starał. Lubuju twarjenja, w kotrychž ma stara substanca hódnotu, wjele bóle hač tajke, kotrež so z dźensa produkowanymi tworami wuhotuja.
W Radworju su mnozy wobydlerjo serbskeho pochada. Wěsće wo tym, zo je we Łužicy žiwa narodna mjeńšina Serbow?
E. Feurer: Ze zajimom sym wo tym w zwisku z Radworskim hrodom čitał. We mni bije wutroba za mjeńšiny. Ručež začuwam, zo so tajka na kromu tłóči, štož so, dalokož sym informowany, tež ze Serbami stawa, začuwam to jako njeprawdu. Runje tutu bikulturnosć a z Radworjom zwjazane stawizny, mam za jara powabne. Wěm, zo su Serbja konfesionelnje wjazani. Sam sy ewangelsko-reformowany křesćan a mam katolsku mandźelsku. To je po mojim zdaću zwjazowacy element. Zajimuju so za mjeńšiny a jich problemy. Tak sym na přikład stawizny Retoromanow sćěhował. Móžu jich naležnosće jara derje zapřimnyć. Tuž mje tež žiwjenje Serbow w Němskej jima.
Što ma so z Radworskim hrodom stać?
E. Feurer: Sym hakle wčera z předewzaćom rěčał, kotrež wokna zatwari. To je po mojim zdaću najtrěbniši nadawk, kiž ma so přichodne tydźenje wukonjeć. Potom spytam we wobłuku mjezynarodneho burnout-fondsa pjenjezy nazběrać. Sym wobsedźer ležownosće, ale spušćam so na solidarnu móc wšelkich syćow. Nastać ma tule hojernja za ludźi, kotřiž su na burnout schorjeli. Hdyž so wšitko poradźi, hodźało so domske za tři lěta přepodać. Za to wšak je trjeba hižo wobstejace socialne syće w regionje a druhdźe wužiwać a nowe wutworić. Při tym dowěrjam tohorunja ludźom, kotřiž tu we Łužicy bydla. Tuž pytam tuchwilu za wotpowědnymi kontaktami.
Kóždy dźeń chceće wěsty nadawk spjelnić. Kotry to dźensa je?
E. Feurer:Dźensa chcu z twarskim a pomnikoškitnym zarjadom zwisk nawjazać. Trjebam informacije, kotre wuměnjenja wobsteja za přizamknjenje k elektrice a wodźe. W swojim projekće w St. Gallenje, hdźež mamy młyn, smy dwě lěće z nuzowymi milinowymi agregatami dźěłali, štož njebě problem. Dalši nadawk budźe so znowa z něhdyšim mějićelom imobilije skontaktować. Chcu wědźeć, kak je wona zawěsćena.
Móžeće sej předstajić hród zjawnosći wotewrěć a zarjadowanja ze serbskimi wuměłcami poskićeć?
E. Feurer: Je mi wažne, zo wostanje twarjenje zjawnosći přistupne. Wjeselu so tež hižo na kulturne poskitki, kotrež chcemy zapřijeć. Mam na tutym polu hižo dlěje hač 30 lět nazhonjenja. Tak budźe stajnje zaso přiležnosć, sej hród wobhladać. Bjezdwěla budźe na hrodźe składnosć, serbsku kulturu prezentować. Pytam stajnje wuměnu mjez wuchodom a zapadom. Mam w Šwicarskej tež nakładnistwo, mjez druhim za wuměłsku literaturu. Čehodla njedyrbjeli w nim knihi serbskich a regionalnych spisowaćelow wudawać? Problemy při tym su zwjetša financneho razu. Wobhospodarjam swoje nakładnistwo jeno z mało srědkami.
Wutrobny dźak!
Keine Kommentare:
Kommentar veröffentlichen